به گزارش مشرق، «یوسف العتیبه»، سفیری که سمتش به شکل جالبی به جایگاهی معادل وزارت ارتقا یافته است، چند ماه قبل نامی کمتر شناختهشده در رسانهها بود، هرچند در جمعهای سیاسی در آمریکا همه وی را به خوبی میشناختند و حتی برای او لقب «مرد جذاب» را برگزیده بودند.
از سوزان رایس دموکرات تا جارد کوشنر، داماد ترامپ همه دوستان صمیمی وی هستند و روی حمایتهای مالی وی حساب باز میکنند. در بحبوحه بحران سیاسی در خلیج فارس و تقابل محور سعودی-اماراتی با قطر نام وی بار دیگر بر سر زبانها افتاد؛ انتشار ایمیلهای یوسف العتیبه، سفیر امارات در آمریکا به یکی از سوژههای خبری در منطقه تبدیل شد که از نگاه ناظران با بحران سیاسی اخیر در شورای همکاری خلیج فارس ارتباط دارد.
یوسف العتیبه به گواه گزارشهای رسانهای یکی از دیپلماتهای فعال در واشنگتن است و روابط خوبی با محافل سیاسی این کشور دارد و برای ما ایرانیها زمانی نام وی مطرح شد که برای اولینبار بهعنوان یک مقام رسمی عربی خواستار حمله نظامی به ایران شده بود. البته در آن زمان هنوز عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان نشده بود و تهران با مواضع خارج از عرف دیپلماتیکِ دیپلماتهای حاشیه خلیج فارس عادت نکرده بود.
العتیبه همزمان با بحران اخیر در شورای همکاری خلیج فارس حضور فعالتری در رسانههای آمریکایی داشت و تلاش کرد رهبری کارزار رسانهای علیه قطر را در اختیار بگیرد، اما در این میان ایمیل وی هدف حمله مجموعهای از هکرها موسوم به «گلوبال لیکس» قرار گرفت و بخشهایی از این ایمیلها تاکنون در چهار مرحله در رسانههایی همچون اینترسپت، هافینگتونپست، دیلیبیست، نیویورکتایمز، میدلایستآی و واشنگتنپست منتشر شده است.
حجم قابل توجهی از ایمیلها نیز در سایت ویکیلیکس انتشار یافته است که بخش مهمی از این ایمیلها حاکی از رابطه یوسف العتیبه با جریان نئوکان و اندیشکده تندروی «بنیاد دفاع از دموکراسی» است. این ایمیلها نشان میدهد که سفیر امارات تلاش میکند با پرداخت مبالغی به تحلیلگران این مجموعهها، بر نظرات تصمیمسازان آمریکایی بهویژه در دولت ترامپ اثرگذاری داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
در یکی از این ایمیلها از «مارک دوبوویتز» رئیس اندیشکده تندروی «بنیاد دفاع از دموکراسی» - که اینروزها به دلیل تفسیر گزارش سیا درباره پرونده بنلادن و ارتباط دادن وی با ایران سرزبانها افتاده است - میخواهد تا فهرستی از شرکتهایی که قرار است بعد از تحریمها با تهران همکاری کنند را تهیه کند تا این شرکتها را درباره همکاری با ایران و امارات بر سر دو راهی قرار دهد. در فهرست مذکور نام شرکتهایی همچون ایرباس، رنو، توتال، زیمنس، فولکسواگن، اِیتیآر، رویالداچشل و بانک توسعه کره جنوبی قرار دارند.
همچنین در یکی از ایمیلهایی که از صندوق دریافت ایمیل العتیبه منتشر شده است، جان هانان، تحلیلگر دستراستی آمریکایی، مقالهای منتشر شده درباره نقش امارات در کودتای ترکیه را برای وی فرستاده و نوشته است: اینکه کنار هم هستیم مایه افتخار است.
زمانی اهمیت این ایمیلها بیشتر میشود که در نظر داشته باشیم یوسف العتیبه علاوه بر اینکه سفیر امارات در آمریکاست، به دلیل حضور هفتسالهاش در دربار شیخ محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی به عنوان مدیرکل امور خارجی و مشاور ارشد وی، نقش مهمی در تصمیمسازیهای امارات دارد. العتیبه علاوه بر این در آمریکا تحصیل کرده و روابط خوبی با لابیهای اسرائیل در ایالات متحده دارد و ادلسون یکی از اصلیترین چهرههای حامی اسرائیل در آمریکا رابطه خوبی با وی دارد.
البته العتیبه که مادری مصری دارد و پدرش وزیر نفت امارات بود، پیش از ماجرای ایمیلها نیز نامش در رسانهها مطرح بود؛ یکی به دلیل افشای فساد مالی و پولشویی شرکتهای تحت مدیریتش در مالزی و دیگر افشای برخی تصاویر از مهمانیهای شبانه وی با حضور برخی از ستارههای هالیوودی و فساد اخلاقیاش؛ اما اینها باعث نشد تا مقامات اماراتی بخواهند وی را کنار بگذارند.
ایمیلهای العتیبه به شکلی در رسانهها در حال انتشار است که تخریب روابط امارات با متحدانش به ویژه عربستان و آمریکا را در اولویت خود قرار داده است و در همین راستا میتوان با انتشار ایمیلهای مرتبط با کارشکنی امارات در تلاشهای جان کری برای پایان جنگ یمن، تمسخر ترامپ بعد از پیروزی در انتخابات، ناراحتی امارات درباره عدم انتقال دفتر سیاسی طالبان به دوحه به جای ابوظبی، لابی با جارد کوشنر داماد ترامپ جهت انتقال پایگاه هوایی آمریکا از قطر به امارات، نمونهای از این ایمیلها است.
در بخش دیگری از ایمیلها نشان داده شده که امارات به دنبال رسیدن به جایگاه بازیگر اصلی در جهان عرب است و حتی در برخی از آنها به واژه «هژمون جدید» و «امپریالیسم اماراتی در خاورمیانه» اشاره شده است. در مطالبی که از پیامهای رد و بدل شده میان یوسف العتیبه با روزنامهنگاران آمریکایی منتشر شده است، به وضوح نشان داده شده که وی تلاش داشت بر تحولات عربستان سعودی تأثیرگذار باشد و بخش مهمی از این ایمیلها انتقاد از جریان وهابی در سعودی است.
هرچند رابطه با محمد بن سلمان در نگاه العتیبه امری مهم و امیدبخش است، علاوه بر فرماندهی عملیات روانی علیه قطر، این مقام عالیرتبه اماراتی برای انتقاد از کویت هم مبالغی به روزنامهنگاران پرداخته و در یکی از ایمیلهایش به تحلیلگران بنیاد دفاع از دموکراسی اشاره کرده که امارات باید بتواند در اوضاع داخلی ایران هم تأثیرگذار باشد و بتواند در داخل این کشور یارگیری کند.
وی اکنون مهره کلیدی محمد بن زاید در عرصه دیپلماتیک است که به واسطه دوستی با داماد ترامپ، قدرتمندتر از گذشته شده است و هماهنگکردن ملاقات مهم محمد بن سلمان با ترامپ، سفر ترامپ به ریاض و زمینهسازی برای حذف رقبای سیاسی ولیعهد سعودی و همچنین موضع رئیس جمهوری آمریکا برای حمایت از امارات و سعودی در مواجهه با قطر نمونههایی از نقش العتیبه برای اجرای دستورات محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی است.
محمد بن زاید که از وی با عنوان «شیطان خاورمیانه» یاد میشود به دلیل بیماری برادرش شیخ خلیفه بن زاید، زمام امور را در امارات به عهده گرفته و با هزینهکردن دلارهای نفتی در بحرانهای خاورمیانه از لیبی گرفته تا غزه، یمن و سوریه، کردستان عراق، سومالی و بحران قطر نقشآفرینی کرده و حالا با اعطای درجه وزیری به سفیرش، مزد خوشخدمتیهای العتیبه را به وی داد.